Among the many immortal compositions of Frederic Chopin, one has remained with me throughout my life. It is the Tristesse de Chopin. It comforts all of those who fall into nostalgia for their homeland so melancholically that they want to cry, or want to write poetry …

Trong số rất nhiều nhạc phẩm bất hủ của Frederic Chopin, có một bản gắn bó với tôi trong suốt cuộc đời. Đó là bản Tristesse de Chopin. Nó an ủi tất cả những ai rơi vào nỗi nhớ quê nhà da diết đến nỗi muốn khóc, hoặc muốn làm thơ…

Tiếng Anh có 2 từ rất hay, đó là “nostalgia”, nỗi nhớ quê nhà, và “melancholy”, nỗi u sầu. Những ai đã từng rời bỏ quê hương để đi định cư ở một nơi đất khách quê người, hẳn sẽ thấu cảm 2 từ ngữ đó. Tôi là một trong số những người như thế. Vì vậy tôi rất cảm động khi nhận được một quà tặng – một bài thơ mô tả cảnh đẹp quê hương trong đó có những câu làm tôi giật mình:

Trăng tắm hồ đêm khuya thanh vắng,

Bóng núi xưa quấn lấy cả vần thơ.

Bài thơ giống như một bức tranh sơn thủy hữu tình khổ lớn, cảnh vật vừa có cái đẹp hữu hình vừa có cái đẹp mộng mơ bất định làm cho tác giả trở thành một “gã si tình” với quê hương:

Làm man mác những tâm hồn lai vãng,

Kẻ gieo sầu có lỗi gì chăng?

Đó là những vần thơ hay nhất trong bài thơ tôi vừa được tặng, từ một người mà đối với tôi còn rất trẻ, đó là Nguyên Vương, một kỹ sư IT sắc sảo, Giám đốc một Công ty công nghệ thông tin đang làm ăn phát đạt. Điều này cho thấy thơ ca nói riêng và Cái Đẹp nói chung không phân biệt nhà khoa học với nhà thơ. Xin trân trọng giới thiệu toàn bộ bài thơ của Nguyên Vương dưới đây.  

Quảng Ngãi Quê Tôi

Quảng Ngãi quê tôi trong ráng chiều

Làn gió đu đưa khắp làng quê

Phe phẩy múa cả rừng phe phẩy múa

Khẽ rung rinh theo hướng gió lan về

Kia núi Xương Rồng trong ráng đỏ

Sánh cùng Chóp Vung như ve vãn đôi môi

Sông Ba Liên cứ uốn khúc liên hồi

Cong mình ôm lấy Phổ Nhơn Phổ Thuận

Loáng thoáng xa xa khe khẽ gọi

Vinh Hiển kiều trơ trọi đứng vô tình

Ai xuôi về Phổ Thuận quê mình

Ghé qua Chợ Chiểu nhắn giùm Bàu Sen

Liên Trì Dục Nguyệt muốn làm quen

Dáng hình bút mực cái nghiên ông đồ

Trăng tắm hồ đêm khuya thanh vắng

Bóng núi xưa quấn lấy cả vần thơ

Xây ước mơ danh trấn một nhân tài

Danh lam thắng cảnh trời non nước

Mùi thơm lừng gió biển của Sa Huỳnh

Vờn khói sóng chồm lên rồi lộn xuống

Long Đầu Hý Thủy nói gì sao

Đảo Lý Sơn người hay lam hay làm

Đã phép màu một màu xanh của tỏi

Đã trứ danh nổi tiếng một ngôi sao

An Hải Sa Bàn mâm cát thật là cao

Cửa Đại nên thơ hờn ghen Mỹ Á

Những con thuyền chờ đợi chết hoàng hôn

Cổ Lũy Cô Thôn một vòng quanh Sơn Thạch

Thành Chăm-pa loang lổ vết thời gian

Dăm tàn tích đồn lũy thời dựng nước

Cạnh Chùa Hang huyền tích chúa sơn lâm

Rồi phóng khoáng nhìn dòng sông Trà Khúc

Thiên Ấn Niêm Hà nhìn Điếu Tẩu Thạch Cơ

Quần thể chùa xưa như trầm mặc

Ngả nghiêng run rẩy cả rừng dừa

Thiên Bút Phê Vân màu trời sao đỏ rực

Mây lững lờ trôi bên đàn nhạn bay qua

La Hà Thạch Trận bao la

Tà Dương Thạch Bích mây là là bay

Sắc đá lam chiều gây nỗi nhớ 

Vạn vật về đêm thin thít im

Hà Nhai Vãn Độ người thưa thớt

Soi bóng con thuyền lờ lững trôi

Làm man mác những tâm hồn lai vãng

Kẻ gieo sầu có lỗi gì chăng?

Bao nhiêu năm rời xa vắng quê nhà

Quên sao được mười hai cảnh đẹp

Đầy tự hào khi nhắc đến bạn gần xa

Video ở đầu bài viết này là hình ảnh minh họa cho bài thơ của Nguyên Vương. Nếu các hình ảnh trong video vi phạm bản quyền thì xin các tác giả lượng thứ. Âm nhạc nền tuy không phải là âm nhạc của Quảng Ngãi, nhưng rất đặc trưng cho văn hóa Việt, có lẽ người Việt ở đâu cũng cảm nhận được điều đó.

Tôi rất muốn bình thơ của Nguyên Vương, nhưng tôi không đủ chữ để nói lên cảm xúc của mình, mặc dù tôi cảm nhận được tâm trạng của tác giả khi nghĩ về quê hương. Cảm xúc ấy rất đẹp. Nó là một trong những ngọn nguồn của nghệ thuật và triết học. Bản thân tôi, mỗi khi rơi vào tâm trạng melancholic nostalgia, tôi tìm thấy sự an ủi trong bản “Nhạc Buồn” của Chopin (Tristesse de Chopin), một cái buồn man mác, mênh mang, sầu nhớ, và rất đẹp.

Etude Op.10 No 3 (Tristesse), Frederic Chopin, André Rieu

Bản nhạc này thay cho những lời tôi muốn nói với Nguyên Vương nói riêng và độc giả nói chung.

Chúc tất cả một NĂM MỚI AN LÀNH, và đẹp như những gì chúng ta mong muốn!

Sydney 20/01/2021

DJP