Nếu có một tình yêu “thanh mai, trúc mã”, yêu thương say đắm để rồi tan vỡ, nhớ thương … thì đó là tình yêu của tôi với Tố Quyên. Trong lúc “lòng cuồng điên vì nhớ …”, tôi bật ra những nốt nhạc, và không ngờ bản nhạc ấy cũng có số phận của nó. Truyện này đã được kể trong cuốn “Tố Quyên, Mối Tình Đầu”, do NXB Hồng Đức xuất bản trong năm 2022 vừa qua.

Với lịch sử, 2 năm chỉ là một tích tắc, nhưng với đời người, đó là một thời gian đủ dài để thay đổi một số phận. Bây giờ nhớ lại hai năm 1962-1964, hai năm vắng bóng Quyên, vắng bóng niềm vui và chỉ có học hành bù đầu, tôi vẫn còn thấy nặng nề. Đau đớn cho tôi là hình ảnh của Quyên không thể ra khỏi tâm trí …

Cứ mỗi lần nghĩ đến Quyên tôi lại tự hỏi: Mình đã làm gì sai? Và tôi bế tắc không tìm được câu trả lời. Nỗi thất vọng ập lên tôi, và tôi tìm cách thoát khỏi nó bằng bài vở, bằng những bài toán thách đố, bằng những cuốn sách toán học cao cấp tiếng Nga như Giải tích toán học của Khinchin, Bài tập Giải tích của Demidovitch …

Nhưng giữa năm 1964, đúng vào lúc tôi buồn nhất, thất vọng nhất, nhớ Quyên nhất thì bỗng nhiên… Quyên trở lại!

Hôm ấy, giống như nhiều ngày khác, tôi đi học về muộn. Về tới nhà thì trời đã sâm sẩm tối. Nhà bây giờ là 33 Thái Phiên chứ không phải là 52 Quán Sứ nữa. Vào tới phòng khách, tôi giật mình kinh ngạc…… Trời ơi! Điều gì thế này? Tôi đang mơ hay sự thật đây?

Quyên ở đó! Quyên đang ngồi ở phòng khách! Quyên đang đợi tôi!

Có lẽ Quyên đợi khá lâu rồi! Hạnh phúc quá! Sung sướng quá! Có lẽ câu nói của Sthendal (tác giả Đỏ và Đen) bây giờ mới thực sự ứng nghiệm:

“Hạnh phúc sâu sắc nhất đời là khi ta được chứng kiến sự có mặt của người yêu!”

Chính xác hơn, phải nói: Hạnh phúc sâu sắc nhất đời là khi ta được chứng kiến sự trở lại của người mà ta yêu tha thiết, ta nhớ da diết, ta buộc phải xa cách lâu dài chỉ vì ta trót giận hờn, ta trót hành động sai lầm mà không có cơ hội sửa chữa…

Cám ơn Quyên! Quyên đã cho tôi những khoảnh khắc thần tiên! Sự có mặt của Quyên tại 33 Thái Phiên giữa năm 1964 là một khoảnh khắc thần tiên trong đời tôi!

Ôi, bạn ơi, làm thế nào để tôi nói cho bạn hiểu được tâm trạng hạnh phúc sung sướng của tôi khi thấy Quyên ngồi sẵn ở đó chờ đợi tôi?

Hai năm rồi! Thời gian QUÁ DÀI cho một tình yêu nồng nàn phải chờ đợi!

Giống như ngày xưa, hôm ấy Quyên lại vui vẻ, trên môi lại có nụ cười tươi tắn. Quyên vẫn xinh đẹp lắm, mặc dù mập ra khá nhiều. Nhưng xin nhắc lại, hồi ấy, những năm 60 của thế kỷ trước, người mập xinh đẹp được gọi là đẹp phúc hậu. Không biết tôi là người mê cái đẹp phúc hậu hay vì tôi mê Quyên nên luôn thấy nàng đẹp, bất kể nàng thay đổi ra sao. Và cũng giống như ngày xưa, anh em tôi lại lần lượt ra khỏi phòng, nhường cho tôi và Quyên không gian chuyện trò riêng tư. Cả hai cùng vui ra mặt. Quyên đã đến thăm tôi thì tất nhiên Quyên phải vui. Tôi có Quyên tất nhiên tôi quá vui. Cả hai đều né tránh chuyện buồn cũ. Cả hai đều nói về hiện tại – những chuyện “trung tính” mang tính thời sự. Quyên thì báo cho tôi biết đã gia nhập Đoàn Văn Công Không Quân. Tôi thì báo cho Quyên biết chuyện học hành căng thẳng. Xen kẽ chuyện “thời sự”, cả hai đều tế nhị báo cho nhau biết vẫn nghĩ đến nhau, nhưng chỉ nói có mức độ, dường như còn “để dành” sẽ nói rõ sau. Khoảng gần 9 giờ tối, Quyên ra về. Tiễn Quyên ra cổng, chúng tôi dừng lại dưới gốc cây lim trước cửa. Dưới tán lá cây bao phủ như che chở cho chúng tôi, tôi quyết định nói với Quyên lời quan trọng nhất:

–         Quyên ơi, chúng mình nối lại quan hệ như ngày xưa nhé.

Quyên im lặng một lúc rồi nói:

–         Không cần phải như thế, cứ coi nhau là bạn thân là được rồi.

Đến lượt tôi im lặng. Quyên chờ tôi nói. Tôi lại rơi vào thất vọng. Tôi không đồng ý với Quyên. Tôi không thể thân thiết với Quyên chỉ như một người bạn. Tôi chỉ có thể yêu Quyên. Quyên chỉ có thể là người yêu của tôi, hoặc người vợ của tôi. Tôi không tán thành ý kiến của Quyên. Một là yêu hết mình. Hai là không có gì cả. Nhưng tất cả những suy nghĩ đó tôi chỉ để ở trong đầu, không nói ra. Tôi không nói với Quyên rằng tôi đồng ý với Quyên, và cũng không phản đối. Tôi chỉ cảm thấy buồn, thất vọng, và xót xa khi nghĩ rằng thế là hết. Tôi nói:

–         Quyên về nhé.

Quyên lên xe, đạp đi…. Tôi nhìn theo một lát rồi quay vào nhà, lòng buồn rười rượi. Tôi yêu nàng, vẫn yêu nàng tha thiết, nhưng tôi không muốn xin nàng tình yêu ấy. Tình yêu phải đến từ hai phía. Vì thế tôi không tiễn nàng, mặc dù nếu tôi muốn, tôi có thể, và chắc là nàng sẽ rất vui.

Thế đấy, một lần nữa tôi đã để Quyên ra về một mình lúc trời đã tối. Chỉ khác là lần này Quyên đi xe đạp. Nhưng chắc là trên đường về Quyên sẽ không vui. Bởi ít nhất Quyên muốn tôi là một người bạn thân. Ôi, bạn thân cũng quý lắm chứ. Nhưng tôi yêu sự hoàn hảo. Tôi yêu sự tuyệt đối, Cái Đẹp tuyệt đối! Tôi ghét sự nửa vời. Tôi thích yêu hết mình. Tôi không tin tôi có thể là bạn thân với Quyên mà không yêu Quyên. Điều ấy quá vô lý. Nhưng có lẽ đàn bà có cách suy nghĩ khác mà tôi không hiểu.

Bạn hãy làm quan toà giúp tôi. Ai đúng? Ai sai?

Hồi trẻ, tôi nghĩ tôi đúng. Nhưng càng nhiều tuổi, tôi càng thay đổi, và đến hôm nay, tôi biết tôi sai. Nếu không sai thì là ngu dại. Tại sao lại đòi hỏi người đàn bà phải nói ra lời ngay tức khắc điều mình muốn? Đó là một cái ngu. Tại sao lại tin rằng người đàn bà nói hôm nay thế nào là chắc chắn mọi sự sẽ diễn ra đúng như thế ấy. Đó là cái ngu thứ hai. Tại sao tôi không có cách cư xử nào làm cho Quyên cảm động để nhận lời tôi, mà lại bắt Quyên phải đồng ý ngay với mình? Đó là cái ngu thứ ba. Tại sao không lấy xe đạp ra tiễn Quyên về đến tận nhà? Đó là cái ngu thứ tư. Tại sao tôi không thấy thương Quyên, mà lại một lần nữa để Quyên ra về một mình lúc trời đã tối? Đó là cái ngu thứ năm. Tại sao tôi ích kỷ chỉ biết đến cái mong muốn của mình mà không biết chiều chuộng Quyên, người mà tôi yêu tha thiết? Đó là cái ngu thứ sáu…

Ông quan toà trẻ măng trong tôi bênh tôi, nhưng ông quan toà trí tuệ và quan toà lương tri nhiều tuổi trong tôi kết tội tôi là ích kỷ, ngu dại, không hiểu phụ nữ…

Tội nặng nhất là ích kỷ, chỉ biết YÊU mà không biết THƯƠNG.

Quan toà lương tri lớn tiếng kết tội: con người chỉ khi nào biết HY SINH cho người mình yêu thì mới thực sự biết yêu! Chừng nào anh ta chỉ nghĩ đến bản thân và dễ giận hờn thì chừng ấy anh ta chưa thực sự biết yêu….

Nhưng quan toà lương tri tha thứ cho tôi vì hai lẽ:

Một, tôi còn quá trẻ để hiểu đời, để biết sống vì người khác;

Hai, thực tế nữ thần tình yêu vẫn ngự trị trong tôi – cuộc tan vỡ ấy làm cho tôi càng yêu Quyên hơn, yêu hơn bao giờ hết. Chính trong tâm trạng đó, tôi bật ra câu nhạc đầu tiên:

“Người yêu ơi thầm nhớ,

bên đàn tìm ta sầu lắng,

tâm tình bên nhau nay thấy…

còn đâu?”

Rồi những câu nhạc khác cứ thế xuất hiện rất nhanh thành một bản nhạc hoàn chỉnh, như tôi đã kể ngay từ phần mở đầu câu chuyện này.

Đó là bản Mối Tình Đầu, bản nhạc duy nhất tôi sáng tác trong đời. Nó kể lại một sự kiện có thật, đúng như đã diễn ra. Nó đánh dấu thời điểm tôi yêu Quyên nhất – không phải là thời điểm tôi được thỏa mãn nhất vì tình yêu ấy, mà là thời điểm thất vọng nhất, nhớ Quyên da diết nhất.

Sự xuất hiện trở lại của Quyên ở 33 Thái Phiên đem lại hạnh phúc và hy vọng cho tôi bao nhiêu thì lời nói của Quyên lúc tạm biệt cũng làm tôi thất vọng bấy nhiêu. Nỗi thất vọng ấy không giết chết tình yêu, mà làm cho tình yêu ấy cháy bùng lên để biến thành một bản nhạc. Rồi bản nhạc cũng có số phận của nó.

Năm 2001, trong một dịp từ Úc về thăm Hà Nội, tôi lang thang một mình trên phố, lòng buồn mênh mang. Tôi ghé vào quán Café Paloma ở ngã tư Hàng Bài – Lý Thường Kiệt. Ô, hay quá, trong quán đang có biểu diễn âm nhạc theo yêu cầu của khán giả. Một chàng trai đang chơi piano, một cô gái đang kéo violon. Tôi chọn một chỗ gần ban nhạc, im lặng thưởng thức tiếng piano thánh thót, tiếng violon thiết tha. Trong khi nghe, tôi lấy một mảnh giấy, viết một loạt bản nhạc theo yêu cầu:

1.       Ode to Joy (Giao hưởng Niềm vui), trích đoạn Giao hưởng số 9 của Beethoven

2.       Serenade (Chiều tà) của Schubert

3.       Rêverie (Mộng mơ) của Shumann

4.       Rêve d’Amour (Giấc mộng Tình ái) của Franz Listz

5.       Mối Tình Đầu của tôi

Ngay sau khi bản nhạc đang chơi kết thúc, tôi đưa mảnh giấy cho chàng nghệ sĩ dương cầm, kèm theo bản Mối Tình Đầu, lấy từ trong cặp sách tôi mang theo. Hai nghệ sĩ ngoảnh lại nhìn tôi, chắc họ thấy một cái gì hơi lạ ở tôi chăng? Rồi cả hai bắt đầu chơi những bản nhạc tôi yêu cầu. Ngay từ bản đầu tiên, rồi bản thứ hai… tôi đã thấy họ rất chuyên nghiệp. Đến bản Mối Tình Đầu, tôi sung sướng nhận ra nhạc của mình không tồi. Tôi lập tức nghĩ đến Quyên, ước gì nàng có mặt lúc này để nghe tình yêu tôi nói với nàng.

Đúng là chuyên nghiệp có khác, hai nghệ sĩ chơi bản nhạc của tôi ngay tức khắc, đâu ra đấy, hoàn hảo, không cần phải dạo thử một lần nào. Ôi, tôi biết ơn hai nghệ sĩ đó nhiều lắm! Tiếng dương cầm thánh thót, tiếng vĩ cầm thiết tha. Piano chạy hợp âm rải làm nền, violon chạy giai điệu chính. Đôi chỗ họ đổi vai trò cho nhau. Tuyệt vời quá! Có thể bạn không tin khi tôi kể rằng bản Mối Tình Đầu của tôi hôm ấy không hề làm cho khán giả bị hụt hẫng sau khi họ vừa được nghe những “Mộng mơ” của Schumann, “Giấc mộng Tình ái” của Listz…

Để giải toả mối nghi ngờ này, có lẽ tôi sẽ tìm gặp lại hai nghệ sĩ đó để thu âm bản nhạc của tôi, để mời mọi người nghe, để mọi người cảm nhận được Tình yêu Trong sáng của tôi và Quyên, và cảm nhận được nỗi buồn luyến tiếc của tôi khi tình yêu ấy tan vỡ… Có thể đó cũng chính là tâm trạng của Quyên. Ôi, cầu xin Chúa giúp tôi thực hiện ước mơ này trong một ngày không xa.

Nghệ sĩ dương cầm hôm ấy là Nguyễn Tài Tuấn, con trai nhạc sĩ Nguyễn Tài Tuệ, tác giả bài hát nổi tiếng “Tiếng hát giữa rừng Pắc Bó”.

Nghệ sĩ vĩ cầm hôm ấy là Nguyễn Mỹ Hương, nhạc công Đoàn Giao hưởng Việt Nam. Sau hôm ở Café Pa-lô-ma, Hương đi tu nghiệp tại Nhạc viện Tchaikovsky.

……..

Tạ Ơn Chúa, sau hơn 20 năm, tôi đã tìm gặp lại được Tài Tuấn và Mỹ Hương. Hai nghệ sĩ đã giúp tôi tái dựng lại bản nhạc “Mối Tình Đầu”.

Nó được chơi lần đầu vào cuối năm 2001 tại Café Paloma

Và được chơi lần hai để thu âm vào ngày 08/01/2023 vừa qua.

Xin trân trọng cảm ơn hai nghệ sĩ.

Cuộc đời mới thật kì diệu làm sao.

Xin gửi tới tất cả các bạn, những người sẵn lòng chia sẻ với tôi, những âm thành dịu dàng, tha thiết, da diết, dường như để nói lên rằng:

Thứ duy nhất có ý nghĩa trên đời này là … YÊU THƯƠNG!

15/01/2023

Việt Hưng