Hệ quả Triết học của Định lý Bất toàn (Philosophical consequences of Incompleteness Theorem)

3

In 1898, Paul Gauguin, a famous French painter, put a big question in one of his master-works: “Que sommes-nous?” (What are we?). Are we simply the last creatures in evolution history as Darwinism said? No. Rabindranath Tagore said: “Man is worse than an animal when he is an animal!” So, what are we really? This essay is a glance at the true nature of man, based on Kurt Godel’s Theorem of Incompleteness.

Sydney Harris: “Mối nguy thực sự không phải là computers sẽ bắt đầu suy nghĩ như con người, mà là con người bắt đầu suy nghĩ như computers”.

Năm 1898, hoạ sĩ nổi tiếng người Pháp Paul Gauguin đã nêu lên một câu hỏi lớn trong một tác phẩm bậc thầy của ông: “Chúng ta là gì?”[1]. Phải chăng chúng ta đơn giản chỉ là những sinh vật cuối cùng trong lịch sử tiến hóa như Học thuyết Darwin đã nói? Không. Rabindranath Tagore nói: “Con người tồi tệ hơn con vật khi nó là một con vật!” Vậy thực ra chúng ta là gì? Tiểu luận này là một cái nhìn lướt vào bản chất đích thực của con người, dựa trên Định lý Bất toàn của Kurt Godel.

Sau đây là videos bài nói chuyện với Book Hunter Club ngày 22/02/2014 tại Art Café 27A Trần Bình Trọng…

 

TÓM TẮT BÀI NÓI CHUYỆN:

1.David Hilbert và Siêu Toán học:

● Je pense, donc je suis (René Descartes).

– Thắng lợi rực rỡ của Hình học phi-Euclid thế kỷ 19

● We must know; we will know (David Hilbert)

– Khủng hoảng nghịch lý (paradoxe crisis). Hilbert kêu gọi ứng cứu.

– Ra đời những ngôn ngữ hình thức: Đại số Bool, Lý thuyết tập hợp của George Cantor. Chủ nghĩa hình thức (Formalism)

● I don’t believe in Mathematics (Albert Einstein)

– Chương trình Hilbert. Metamathematics (The Holy Grail).

● This blindness of logicians is indeed surprising (Kurt Godel).

– Hệ tự quy chiếu và Siêu ngôn ngữ. Siêu toán học là một hệ tự quy chiếu.

– Thất bại. Định lý Bất toàn của Kurt Godel ra đời 1931.

– Hậu quả tiêu cực. Bourbakism. Toán học Mới (Nouvelles Mathématiques). Chủ nghĩa logic-tập hợp (Set theory logicism/Neo-Set theory logicism/Neo-logicist Set theory). 7 Millenium Problems của Viện Clay.

– Hệ quả tích cực: computing sciences, Theorem of Incompleteness. A glorious failure

2.Kurt Godel và Định lý Bất toàn

– Tồn tại những sự thật không quyết định được (undecidable facts)

– Không thể chứng minh tính phi mâu thuẫn (consistent) của toán học.

– Hệ tiên đề hữu hạn không đủ để chứng minh mọi kết quả trong toán học

– Một hệ logic khép kín không thể tự chứng minh nó đúng (một hệ tự quy chiếu sẽ dẫn tới mâu thuẫn).

– Muốn chứng minh A đúng phải đi ra ngoài A (sử dụng siêu ngôn ngữ).

– Siêu toán học là không tưởng, vì nó là một hệ tự quy chiếu.

– Không có một hệ thống lý thuyết nào là đầy đủ / hoàn hảo.

– Nhận thức chỉ phong phú hơn nhờ sự bổ sung của nhiều dạng nhận thức khác nhau (siêu ngôn ngữ khác nhau).

● Faith and Reason are not enemies. In fact, the exact opposite is true! One is absolutely necessary for the other to exist. All reasoning ultimately traces back to faith in something that you cannot prove (Perry Marshall).

– Việc đề cao thái quá một dạng nhận thức nào đó là kém hiểu biết.

– Muốn đầy đủ thì mâu thuẫn. Muốn tránh mâu thuẫn thì không đầy đủ. Thà không đầy đủ còn hơn mâu thuẫn.

– Không thể có một chương trình computer tối ưu (The best), chỉ có những chương trình tốt hơn (the better).

– Không thể có một chương trình computer không có lỗi, chỉ có những chương trình bớt lỗi hơn.

● Comment se pourrait-il qu’une partie connut le tout? (Blaise Pascal)

– Con người không bao giờ hiểu hết chính mình (Paul Gauguin?).

– Nhận thức của con người rộng hơn tư duy của computer.

– Thế giới nhận thức rộng hơn thế giới có thể chứng minh.

● To explain everything is impossible: not realizing this fact produces inhibition (Kurt Godel).

● The brain is a computing machine connected with a spirit (Kurt Godel).

● I don’t think the brain came in the Darwinian manner (Kurt Godel).

– Tất cả mọi mô hình tự nhiên và xã hội đóng khung cứng nhắc bằng những tiên đề cố định đều bất toàn. Không có mô hình nào có thể tự phụ cho mình là hoàn hảo. Một mô hình năng động tự điều chỉnh là mô hình tốt hơn.

● The meaning of the world is the separation of wish and fact (Kurt Godel)

3. Godel và sự kết thúc của vật lý

Stephen Hawking – Godel & The End of Physics: Chúng ta không phải là những thiên thần nhìn vũ trụ từ bên ngoài. Đúng ra, cả chúng ta lẫn các mô hình của chúng ta đều là bộ phận của vũ trụ mà chúng ta đang mô tả. Như vậy, một lý thuyết vật lý là một hệ tự quy chiếu, như trong định lý của Gödel. Do đó có thể cho rằng lý thuyết ấy hoặc không nhất quán hoặc không đầy đủ. Các lý thuyết hiện có cho đến nay vừa không nhất quán vừa không đầy đủ

●  The (Elusive) Theory of Everything”, Stephen Hawking & Leonard Mlodinow. Nhiều lý thuyết chồng chất cùng mô tả vũ trụ.

● Câu chuyện “Hạt của Chúa” đã kết thúc? (Phạm Việt Hưng)

4. Alan Turing và The Most Human Computer

● I believe that at the end of the century the use of words and general educated opinion will have altered so much that one will be able to speak of machines thinking without expecting to be contradicted (Alan Turing)

– The Universal Machine. Cha đẻ computer.

– The Halting Problem.

– Thí nghiệm Turing. The Most Human Human (Brian Christian). 2009, The most human computer, David Levy (Love and Sex with Robots).

Deep Blue vs Garry Kasparov (Garry Weinstein, nhân vật vĩ đại nhất đang còn sống) 1997

● Chess is the touchstone of intellect (Johann Wolfgang von Goethe)

1st match 1989 Deep Thought vs Kasparov: 0 – 2.

2nd match, 1996 Deep Blue vs Kasparov

● Kasparov: Trong một phạm vi nào đó, cuộc đấu này là một cuộc đấu tranh bảo vệ loài người. Computers đang đóng một vai trò vô cùng to lớn trong xã hội. Chúng có mặt ở khắp nơi. Nhưng có một cái ngưỡng chúng không thể vượt qua. Chúng không thể bước vào lãnh điạ sáng tạo của con người.

Thế giới bị choáng váng vì Kasparov thua ngay ván đầu tiên.

● Kasparov: Điều gì sẽ xẩy ra nếu Deep Blue trở thành vô địch?

Kết quả: Kasparov đã lấy lại thế áp đảo – thắng 3, hoà 2, thua 1.

Nhưng… tốc độ tiến hoá của công nghệ nhanh gấp bội so với tốc độ tiến hoá của bộ não: con thỏ sẽ phải đuổi kịp con rùa!

3rd match, Cuộc đấu lịch sử, tháng 05/1997 trên tầng 35 của toà tháp Equitable trong khu phố Manhattan, New York. Deep Blue mới có tốc độ nhanh gấp đôi. Sau 5 ván đấu, tỷ số cân bằng với 3 ván hoà và mỗi bên thắng 1 ván. Ngày 11/05/1997, bước vào ván thứ sáu – ván quyết định – Kasparov cầm quân đen, và trước sự chứng kiến của toàn thế giới, kỳ thủ số 1 thế giới đã chơi một ván thua nhanh nhất trong toàn bộ sự nghiệp cờ vua của ông. Máy móc đã đánh bại con người!

● Kasparov đề nghị tái đấu vào năm 1998 và tuyến chiến: “Với tư cách một con người, tôi đảm bảo sẽ xé nát nó ra từng mảnh”. Nhưng IBM cảm thấy như thế đã là đủ nên bỗng nhiên cắt bỏ tài trợ cho nhóm nghiên cứu và “sự nghiệp” của Deep Blue coi như chấm dứt.

– Điều quan trọng là người ta nghĩ gì sau trận đấu này.

Một, chấp nhận rằng trí thông minh của máy móc có thể vượt con người

Hai, không coi tư duy đánh cờ nằm trong tư duy quan trọng nhất của con người nữa. Phần lớn cộng đồng khoa học đều ủng hộ kết luận thứ hai.

Chỉ có một người không thừa nhận cả hai kết luận nói trên, đó chính là Garry Kasparov.

Ngay sau trận đấu, tờ The New York Times đã phỏng vấn Douglas Hofstadter, một trong những nhà khoa học AI lớn nhất hiện nay. Ông nói:

● Lạy Chúa, tôi đã từng nghĩ rằng cờ vua đòi hỏi tư tưởng. Bây giờ tôi nhận ra rằng nó không cần!

● Tôi nghĩ cờ vua là một hoạt động thần kinh và trí tuệ, nhưng nó không có những phẩm chất cảm xúc sâu sắc như những cảm xúc khi soạn nhạc hoặc làm thơ, viết văn. Nếu computer cũng có thể soạn nhạc hoặc viết văn ở tầm mức nghệ thuật thì đó sẽ là một thảm hoạ

Khi một hoạt động trí não nào đó đã được chương trình hoá thì người ta sẽ mau chóng ngừng coi nó như một thành phần chủ yếu của tư duy thực sự.

● John Searle, GS Đại học California, Berkeley, nói: Từ quan điểm thuần tuý toán học, cờ vua là một trò chơi tầm phào (a trivial game).

● Bobby Fischer: Chess is completely dead!

Chỉ có một cách duy nhất thoát khỏi nỗi cay đắng này là đặt lại vấn đề:

Trí thông minh là gì? Con người là gì?

5.Blaise Pascal và Pensées

● Lửa của Pascal (PVHg’s Home)

● L’homme est un roseau, le plus faible de la nature, mais c’est un roseau pensant

● La machine d’arithmétique fait des effets qui approchent plus de la pensée que tout ce que font les animaux; mais elle ne fait rien qui puisse faire dire qu’elle a de la volonté, comme les animaux / Máy tính số học tạo ra những hiệu quả tiến gần tới tư duy (của con người) hơn tất cả những gì động vật có thể làm; nhưng nó lại chẳng làm được điều gì để chúng ta có thể bảo rằng nó có ước muốn, như loài vật cũng có.

● Le coeur a ses raisons, que la raison ne connaît point.

6.Giáo dục, linh hồn của xã hội

● Education is simply the soul of a society as it passes from one generation to another (GK Chesterton)

● Một bệnh nghiêm trọng (A grave disease, PVHg’s Home)

– Henri Poincaré: tư tưởng của Cantor là một thứ “bệnh nghiêm trọng” làm nhiễm độc nguyên tắc của toán học (“grave disease” infecting the discipline of mathematics).

– Leopold Kronecker mô tả Cantor như một “gã lang băm khoa học” (a “scientific charlatan”, một kẻ bất tài hay lòe bịp), một “kẻ phản trắc” (a renegade), và một “kẻ đồi bại của tuổi trẻ” (a corrupter of youth).

– Ludwig Wittgenstein kêu trời lên rằng toán học đã bị “đè nặng bởi những cách diễn đạt độc hại (pernicious idioms) của lý thuyết tập hợp”, một lý thuyết mà Wittgenstein xem như “hoàn toàn vô nghĩa” (utter nonsense) đến mức “đáng buồn cười” (laughable) và “sai lầm” (wrong).

● Thế giới như tôi thấy, Albert Einstein:

– Dạy cho con người một chuyên ngành thì chưa đủ. Bởi bằng cách đó, anh ta tuy có thể trở thành một cái máy khả dụng nhưng không thể trở thành một con người với đầy đủ phẩm giá… Anh ta phải được dạy để có một ý thức sống động về cái gì là đẹp và cái gì là thiện. Nếu không, với kiến thức được chuyên môn hóa của mình, anh ta chỉ giống như một con chó được huấn luyện tốt, thay vì một con người phát triển hài hòa…

– Những điều trân quý đó được truyền cho thế hệ trẻ nhờ quan hệ trực tiếp với người thầy, chứ không phải – hoặc không phải chính yếu – qua sácg vở. Đó là cái trước tiên làm nên văn hóa và bảo tồn văn hóa. Tôi luôn nghĩ tới điều đó khi tôi khuyến cáo rằng những “humanities” là quan trọng chứ không phải kiến thức chuyên ngành khô khan trong lĩnh vực lịch sử và triết học…

– Quá nhấn mạnh đến hệ thống ganh đua cũng như chuyên ngành hóa quá sớm vì tính thực dụng trực tiếp sẽ giết chết tinh thần….

Giáo dục nhồi nhét tất yếu dẫn tới sự nông cạn và vô văn hóa…

KẾT:

● Hiện nay tôi vui mừng nhận thấy rằng việc tìm kiếm của chúng ta cho sự hiểu biết sẽ không bao giờ kết thúc, và chúng ta sẽ luôn luôn có những thách thức của những khám phá mới. Nếu không có nó, chúng ta sẽ bị mụ mẫm. Định lý Gödel đảm bảo sẽ luôn luôn có công việc cho các nhà toán học (Stephen Hawking, Godel và sự kết thúc của vật lý)

● Tư duy tính toán không phải là phần người người nhất (vì computer có thể làm như con người hoặc tốt hơn con người). Phải thấy rõ chỗ đứng thực sự của con người là ở đâu. Con người không thể là hậu duệ của hắc tinh tinh. Tính người thực sự nằm ở những chỗ computer không bao giờ làm được: cảm xúc và rung động với các giá trị văn hóa và tâm linh – những giá trị người người nhất.

 


[1] D’où venons-nous? Que sommes-nous? Où allons-nous?

14 thoughts on “Hệ quả Triết học của Định lý Bất toàn (Philosophical consequences of Incompleteness Theorem)

  1. Chắc là từ khi Cantor có sự giao hòa sâu sắc với David Hilbert thì lý thuyết về tập hợp của ông mới ” độc hại ” ạ . Minh chứng cho dòng suy nghĩ trong sáng và đẹp đẽ của Cantor là ,Phi Long có xem bài ” Chung quy chỉ tại Cantor “, bài này có nói rằng Godel sử dụng lập luận giống như lập luận đường chéo của Cantor để chứng minh định lý bất toàn ạ . GS có chuyên về toán không ạ ? Link đây ạ : http://www.procul.org/blog/2005/02/09/chung-qui-ch%E1%BB%89-t%E1%BA%A1i-cantor-1/

    Thích

  2. Hay quá, cám ơn chú Hưng về bài nói chuyện này.
    Cháu thích nhất câu gần chót của chú : ” Vì sao con người ta tôn thờ khoa học? vì con người ta là thể xác vật chất, mà khoa học thì tạo ra những giá trị vật chất thỏa mãn được cho nhu cầu thể xác của con người nên con người thích lắm”
    Thật vô cùng đúng và vô cùng đáng để suy ngẫm.

    Thích

  3. Chào bác,

    Cháu vừa xem xong part1 bài nói chuyện của bác. CHáu cảm thấy tiếc vì không có mặt ở buổi nói chuyện của bác hôm đó.

    Ở phần đầu bài nói chuyện, bác có nhắc tới chuyện của anh IT tốt nghiệp ở Úc. Câu chuyện này gợi cho cháu 1 câu hỏi, tuy không liên quan nhiều tới bài nói của bác, nhưng cháu cho rằng đây là 1 vấn đề đáng quan tâm trong thời buổi hiện nay. Câu hỏi của cháu chính là: làm thế nào để có 1 cách tiếp cận thông tin hiệu quả.

    Như trong bài nói của bác, chúng ta bây giờ đã có 1 công cụ tuyệt vời là internet. Nhờ internet, cháu có thể đọc những cuốn sách về toán, về tài chính mà có lẽ chỉ chục năm trước, thật khó để sở hữu nó. Tuy vậy, việc định hướng để tìm ra những cuốn sách đáng đọc lại không hề dễ dàng. Nếu như không có 1 người hướng dẫn, thì internet giống như 1 đại dương thông tin và những người trẻ như cháu chỉ cố gắng mò mẫm từng chút từng chút 1.

    Ngay như blog của bác, cháu biết đến là thông qua loạt bài về con người của bác, và bài về gen tội phạm, chứ hoàn toàn không phải vì những bài viết về định lý bất toàn.
    Cháu có tham gia 1 diễn đàn lớn của VN, từng có 1 poll hỏi về 10 website bạn hay truy cập nhất, và cháu nhận thấy gần như 100% đều chưa tận dụng tốt internet để đào bới thông tin 1 cách hiệu quả. Xét về bản thân cháu, dù có cố gắng nhưng cháu cảm thấy cháu còn xa mới đạt được mức sử dụng internet hiệu quả.

    Vấn đề này cháu chỉ mới có câu trả lời là đi theo bước chân của những người đi trước (kiểu mentor, những topic trên internet), nhưng cháu cảm thấy như vậy vẫn là chưa đủ.

    Cháu mong nhận được ý kiến của bác về vấn đề này. Nhân tiện cháu xin được hỏi bác liệu sắp tới bác có ý định tổ chức buổi nói chuyện nào ở HN nữa không ạ?

    Chúc bác luôn mạnh khỏe,

    Thích

  4. Xin phép chú Hưng cho cháu được góp ý với bạn tufirelip một chút.
    Nhận thức và kiến thức là hai thứ khác nhau, có người kiến thức rắt rộng, rất nhiều nhưng nhận thức vẫn kém. Cái mà bạn học được qua sách vở, nhà trường, công thức thuộc lòng, kinh nghiệm các thứ , là thuộc về kiến thức, không thuộc về nhận thức. Có một môn có thể giúp bạn nâng cao nhận thức đó là Triết học. Nên nhớ Triết học là thứ gì đó không thể học một cách cụ thể mà là học cách suy nghĩ theo kiểu Triết học. Khi nhận thức của bạn đã cao rồi bạn dễ dàng nhận biết được kiến thức nào là thật và kiến thức nào là giả dối. Đương nhiên trong một quyển sách bạn đọc sẽ có những đoạn thật, những đoạn giả, nhưng khi nhận thức đã cao rồi bạn dễ dàng phân biệt được đâu là thật đâu là giả. Đó cũng là cách để bạn chắt lọc kiến thức trong một bể kiến thức mênh mông thật giả lẫn lộn.
    Và bạn cũng nên đọc qua Kinh Thánh Tân Ước, đó là lời nói chân lý của Chúa Jesus, khi bạn đọc và suy ngẫm triết học, bạn sẽ thấy vô cùng đúng đắn, nếu áp dụng vào trong cuộc sống thì bạn sẽ thấy chính xác vô cùng.
    Trong cuộc sống bạn phải có chân lý để tựa vào, và từ đó khai triển ra theo hướng đó thì bạn sẽ tránh được nhiều sai lầm.
    Thân ái.

    Thích

    • Cám ơn bạn đã cho ý kiến về câu hỏi của mình.

      Nhưng có lẽ bạn hơi chệch hướng trong câu trả lời, bởi vì câu hỏi của mình là: làm thế nào để có 1 cách tiếp cận thông tin hiệu quả.

      Tại sao mình lại đặt câu hỏi này, xuất phát từ vấn đề sử dụng internet chưa hiệu quả của bản thân và những người xung quanh. Ngay như bác Hưng cũng có nói trong bài nói chuyện, nhiều người có học thức vẫn chưa có thể tiếp cận những thông tin mang tính nền tảng, như vậy thậm chí có thể coi họ vẫn chưa có cách tiếp cận thông tin hiệu quả.

      Bởi vậy, mình cho rằng vấn đề định hướng và vấn đề tiếp cận là 2 vấn đề khác nhau. Tiếp cận là tiếp xúc các nguồn tin ở dạng “thô” (có tin thì dạng facts, có tin thì thì bị thiên lệch, chủ quan, có tin thì sai, có tin thì đúng,…); còn định hướng là ở bước xử lý thông tin. Nếu như trong công nghẹ xử lý data thì đây là 2 giai đoạn khác nhau rồi.

      Mình nghĩ đây thực sự là 1 vấn đề mang tính thực tiễn cao. Mình biết có rất nhiều người không phải không có hứng thú tìm tòi, nhưng vì không biết tìm tòi như thế nào nên vẫn luẩn quẩn chẳng hạn. Nếu như giải quyết được vấn đề này, có lẽ sẽ giúp ích được nhiều cho các bạn trẻ VN.

      Thích

      • Câu trả lời lamhoangau dánh cho bạn là rất chính xác rồi đấy
        Bạn chưa xem hết 4 clips bên trên nên bạn mới nghĩ là có thông tin thì dạng facts, có thông tin thì bị thiên lệch chủ quan…v..v.
        Bạn nên dành thời gian cho một số chủ đề triết học (chả cần cao siêu đâu)

        Đã thích bởi 1 người

  5. Thân gửi bác Hưng ,
    Cháu rất thích thú với cách diễn đạt của bác trong bài diễn thuyết về “Hệ quả Triết học của Định lý Bất toàn” .rất sống động ,dễ hiểu.
    Lúc trước,cháu có đọc bài “lửa của Pascal ” ,thì cháu thấy Pascal đã sớm thấu hiểu về Hệ quả Triết học của Định lý này .Điều mà đương thời ,và mãi sau này ít ai hiểu nó.
    Nhưng cháu xin chia sẻ một điều rằng :” Đương thời với Pascal còn có một người hiểu được Hệ quả Triết học định lí này .Ông là Baruch Spinoza (24/2/1633 – 21/2/1677)
    “Khi gọi con người lý trí là con người tự do ,Spinoza không ngu ý nói rằng ,lý tưởng con người của ông là người “trí thức vô cảm “.Con người tự do có cảm xúc ,nhưng do là những cảm xúc bắt nguồn từ con người toàn diện chứ không (như những đam mê có ) chỉ từ một thành phần nào của con người.”
    Nếu bác biết thêm về ông Baruch Spinoza thì chia sẻ cho cháu biết với ,cháu rất ngưỡng mộ ông ta,cháu xin thưa với bác ông này mất trẻ quá mới 45 tuổi thôi,chứ cho ông ta thọ cỡ như Newton thì bộ mặt triết học ngày hôm nay sẽ sáng hơn rất nhiều .

    Đã thích bởi 1 người

  6. Hi , chào bác ạ !
    Bác có nói đến bản chứng minh của định lý bất toàn là rất khó . Mạn phép xin bác bản chứng minh đó ạ ? có thể là bản tiếng Anh cũng được ạ . Cháu thì kém tiếng Anh , nên tìm trên google cũng khó ạ .Nếu bác có , có thể ” dẫn ” cho cháu xem ?
    Về các vấn đề khác cháu xin có ý kiến như sau ạ
    1 . Về vấn đề trí thông minh ( trí tuệ ) và tư duy , theo David Bohm , hai vấn đề này không đồng nhất với nhau . Tư duy là sự đáp ứng của ký ức trong mọi phương diện của cuộc sống .Về cơ bản , tư duy có tính máy móc trong trật tự hoạt động của nó, giống như những kết hợp mới xuất hiện trong kính vạn hoa.Trong qúa trình cơ giới này,không có lý do cố hữu nào để những ý nghĩ nảy ra lại phải thích hợp hay ăn khớp với hoàn cảnh thực tế là nảy sinh chúng.Việc nhận thức rằng những ý nghĩ nào đó có thích hợp hay ăn khớp hay không đòi hỏi sự vận hành của một năng lượng không có tính cơ giới, mọt năng lượng mà chúng ta gọi là trí thông minh.Trí thông minh có khả năng nhận thức một trật tự mới , những cái không phải chỉ là sự sủa đổi những gì đã biết hay hiện có trong ký ức. Bohm lấy ví dụ về tư duy điển hình hơn nữa cho ví dụ về kính vạn hoa là chiếc máy thu thanh khi thu được âm từ Micro ,chuyển thành tín hiệu điện , từ tín hiệu điện chuyển thành âm thanh ở loa ,âm thanh này lại chuyển vào Micro , cứ như thế ,xác nhận trật tự khép kín .Trí tuệ như một nguồn đáp ứng tươi mới,độc đáo và không điều kiện. Năng lượng trí tuệ thần bí như là năng lượng tâm linh…
    Như vậy ,rõ ràng, máy tính không có trí tuệ ,mà chỉ có sự vận hành kiểu tư duy . Muốn “biết ” trí thông minh trong dòng chảy bất tận của thực tại có lẽ Phật Giáo sẽ trả lời được 1 số câu hỏi . Nó liên quan đến: tuệ giác,trí huệ,tự tính,…trong Phật học.
    2 . Darwin sai , chúng ta không là hậu duệ của tinh tinh ? Có những thực tại song song với chung ta , nhưng nó tồn tại ở dạng khả năng , nghĩa là thực tại mà chúng ta có mặt trong đó là 1 khả năng trong ” phổ khả năng ” hay nhiều khả năng . Theo cháu thì có 1 số người là hậu duệ của tinh tinh thật , còn đa số thì không . Đa số chúng ta có mặt trên đời này là 1 ý đồ của vũ trụ (theo quan điểm vị nhân trong cuốn “Tích hợp đa văn hóa đông – tây Một chiến lược giáo dục mới” của GS Nguyễn Hoàng Phương ) Theo Amit Goswami với “Vũ trụ tự thức” cũng có ý nói như vậy .Đặc biệt gần đây David Wilcock điều tra Trường nguồn , có thể suy ra rằng , DNA của con người được tạo ra bởi tần số của vũ trụ , đây là link ạ http://huyenhoc.wordpress.com/2012/03/26/5/#comments.
    3 . Đại số và Số học , hiểu theo công dụng và cấu trúc tạo ra nó thì không thể là như nhau hay đồng nhất ạ . GS có thể tham khảo cuốn : Hàm thực và giải tích hàm của Hoàng Tụy sẽ rõ hơn .Trong cuốn này có nếu qua về một số vấn đề có liên quan đến tính đầy đủ , phi mâu thuẫn là : giả thuyết continnum , Cohen , lập luận đường chéo ,… Theo cháu nghĩ , ” Tiên đề chọn ” + Cohen có thể là chìa khóa giải thích tại sao hiện nay người ta không xét tính đầy đủ và phi mâu thuẫn trong hinh học phăng của Ơclit nữa .Theo kiểu nói của Hoàng Tụy là : sự hạn chế của hình học Ơclit là cần thiết cho toán học hiện nay ạ 😀
    4 . Mong là GS xem lại lịch sử về toán học để có thể dựa vào bạn bè cùng với quyết tâm thay đổi “kiểu” giáo dục của nước ta ạ . Cháu có ý kiến về giáo dục như sau ạ : Theo David BOhm , sự phân mảnh của tư duy có xuất phát điểm từ việc “quy sai những gì không thuộc về tư duy thành thực tại độc lập với tư duy ” .Chính tư duy phân mảnh là nguồn gốc của chia rẽ , khổ đau , chiến chanh , phân biệt chủng tộc , … của loàingười . Bohm đã có nhưng suy ngẫm và rồi có cuộc gặp mặt ,đàm đạo với các vị Lạt Ma ở Tây tạng ,sau đó trở về đàm đạo với các nhà khoa học bằng cuộc hội thảo khoa học , để rồi viêt nên cuốn : “Tư Duy như một hệ thống” ( cuốn này cháu chưa đọc ạ )
    Dựa vào những sự kiện trên , và bằng những lập luận kỳ dị , cháu có phương án giải quyết cho giáo dục nước ta một cách chung chung ạ :
    a) cần có một cuộc cách mạng về nhận thức và văn hóa ( gần giống cách mang văn hóa Trung Quốc , nhằm thay đổi và có năng lượng mới cho suy nghĩ) để tạo một dòng chảy hài hòa , tương hỗ giữa trường học và ngoài trường học .Học sinh hiện nay chủ yếu bị ép học cả ngày để hiệu trưởng kiếm lời 😀 , điều này làm giảm tuệ giác , lối suy nghĩ bị ép buộc kiểu hữu hạn , không có tự do ý chí của cái tôi vô hạn của con người …
    b ) Thay chương trinh SGK , nếu là toán thì viết theo kiểu tổng hợp của 3 trường phái toán là : Logic , trực quan , hình thức . Hoặc không cần sách giáo khoa , GV dạy theo chủ đề ,hiểu thế nào dạy thế , bài tập lấy trong sách của Nga , Pháp, … Nhưng cái quan trọng nhất vẫn là ” nội lực ” của GV . SGk hiện nay làm hỏng suy nghĩ của HS, đã thế lại còn thêm 1 số môn vơ vẩn , lớp 2 học phòng tranh thai -BCS , săp tới học môn luật pháp , điiều lệ đẩng gì gì đó . vớ vẩn . Toàn tham quan nghĩ ra làm khổ dân
    c) Khôi phục ” linh khí ” , hướng tới “minh triết” , xã hội hiếu học không cần truyền thống hiếu học để làm quan .
    Còn nhiều nữa ạ , cháu xin phép chuyển sang vấn đề chính
    5. Hiện nay vật lý hiện đại và phật giáo đã có tiếng nói chung ,có thể sau này toán học hiện đại và phật giáo có thể băt tay với nhau ? Bằng trực giac , Phi Long cảm thấy toán là môn nghệ thuật quan trọng , nó tạo ra thế giới này ,hay ” thức” tạo ra thế giới này . Toán như là đường dẫn của năng lượng tâm linh .

    Thích

    • Năm 2009, trong một cuộc hội thảo về Minh Triết tại Hà-nội, tôi gặp GS Phan Đình Diệu. Vì trong ý kiến trình bày trong hội thảo tôi có đả động đến Định lý Bất toàn nên lúc giờ nghỉ, GS PĐD nói với tôi rằng ông đã xuất bản một cuốn sách về Định lý Bất toàn, trong đó có đề cập tới chứng minh định lý. Bạn hãy tìm cuốn sách đó.
      Về định lý này, tôi đọc hầu như trên sách + báo giấy tiếng Anh từ thấp kỷ cuối 1990 nên không có bản điện tử nào về chứng minh để cung cấp cho bạn.
      Tôi hoan nghênh tinh thần toán học của bạn. Những phát biểu của bạn về giáo dục cũng chí lý. Tôi tán thành. Cám ơn bạn vị sự trao đổi.
      PVHg

      Thích

  7. Pingback: Định lý bất toàn và hành trình tìm kiếm bản chất đích thực của con người - Đại Kỷ Nguyên Tiếng Việt

  8. Pingback: Định lý bất toàn và hành trình tìm kiếm bản chất đích thực của con người – Forever

  9. Pingback: Gödel’s Incompleteness Theorem – ĐỊNH LÝ BẤT TOÀN – Personal & Business Development Enthusiasts

Bình luận về bài viết này